Doğu Afrika ülkesi Sudan’da çatışmalardan doğrudan etkilenerek hayatını kaybedenlerin sayısı 16 bin olarak tahmin edilse de sağlık sisteminin çökmesi nedeniyle ölüm sayısının çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Sudan’da savaşın başladığı Nisan 2023’ten bu yana ülke içinde 7 milyon 720 bin 119 kişinin yerinden edildiği bilgisini paylaştı.
Sınırı aşıp komşu ülkelere gidenlerin sayısının 2 milyon 196 bin 355 olduğunu belirten IOM, bunların yüzde 55’inin 18 yaş altı çocuklar olduğunu söyledi.
Dünyada en fazla yerinden edilmiş çocuğun bulunduğu ülke
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Sudan’ın 5 milyon çocukla dünyada en fazla yerinden edilmiş çocuğun bulunduğu ülke olduğunu bildirdi.
IOM, ÜİYOK’lerin %36’sının Hartum’dan, %20’sinin Güney Darfur’dan ve %14’ünün Kuzey Darfur eyaletinden olduğunu kaydetti.
Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Sudan’da durum kötüleşmeye devam ederken kadınların, çocukların ve tüm ailelerin her şeyi geride bırakarak kaçmak zorunda kaldıklarını duyurdu.
OCHA, Sudan’ın “son 20 yılın en kötü gıda güvensizliğiyle” karşı karşıya olduğunu söyledi.
Dünyanın en kötü açlık seviyesi
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, iç savaşın devam ettiği Sudan’da 5 kişiden 1’inin acil düzeyde gıda güvensizliği yaşadığını vurguladı.
Ghebreyesus şunları söyledi: “755.000 kişi felaket düzeyinde açlıkla, 25,6 milyon kişi ise akut açlıkla karşı karşıya. Bunlar, Sudan’da Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) tarafından kaydedilen en kötü açlık seviyeleri.” dedi.
3 milyon kişi açlıktan ölebilir
İnsani yardım kuruluşu Uluslararası Kurtarma Komitesi’nin (IRC) Sudan Ülke Direktörü Eatizaz Yusuf, devam eden savaş nedeniyle ülkenin neredeyse yarısının insani yardıma ihtiyacı olduğunu, 3 milyon kişinin kıtlığın eşiğinde olduğunu ve açlıktan ölebileceklerini söyledi. .
UNICEF Sudan Temsilcisi Mandeep O’Brien, yaklaşık 8,9 milyon Sudanlı çocuğun hastalık ve akut gıda güvensizliğinden muzdarip olduğunu söyledi.
UNICEF Genel Direktörü Catherine Russell, Sudan’ın çocuklar açısından “dünyanın en kötü yerlerinden biri” olduğunu vurguladı.
Russell, Sudan’da milyonlarca çocuğun yetersiz beslenme nedeniyle okula gidemediğini kaydetti.
Ne oldu?
2003 yılında Sudan’ın batısındaki Darfur’daki isyanı bastırmak amacıyla hükümet ve Ömer El Beşir liderliğindeki ordu, bölgeye özgü Arap kökenli Cancavid milislerini silahlandırdı ve onların desteğini aldı.
Darfur çatışmasında sivillere karşı cinayet, tecavüz ve işkence de dahil olmak üzere savaş suçları işlemekle suçlanan Cancavit milislerine, 2013 yılında Muhammed Hamdan Dagalu önderliğinde yaklaşık 5 bin üyesiyle istihbarat teşkilatı bünyesinde resmi statü verildi.
Çevik Destek Güçleri (HDK), başlangıçta dönemin Cumhurbaşkanı Beşir ve ordunun desteğiyle, daha sonra mali ve siyasi gücünün artmasıyla düzenli orduya paralel bir güç haline geldi.
Abdulfettah el-Burhan ve HDK komutasındaki ordu, Aralık 2018’de yaşanan halk ayaklanmasının ardından iktidara geldi ve Nisan 2019’da yaklaşık 30 yıldır iktidarda kalan Cumhurbaşkanı Beşir’i devirdi.
Daha sonra sivillerin katılımıyla kurulan hükümette yer alan ordu ve HDK, 2021 yılında sivil hükümete ortak darbe düzenledi.
Ordu ile HDK arasındaki çatışma, ikilinin askeri reform ve güvenlik kapsamında HDK’nın orduya entegre edilmesi konusunda anlaşmazlığa düşmesinin ardından 2023 yılının Nisan ayının ortasında başladı.
O tarihten bu yana ülkede partiler arasında şiddetli çatışmalar devam ediyor.